کاردانو که در سال ۲۰۱۷ توسط چارلز هاسکینسون، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، راه‌اندازی شد، به دلیل رویکرد علمی و پژوهشی خود، به دنبال حل مشکلات موجود در بلاکچین‌های قبلی مانند مقیاس‌پذیری و امنیت است.
کاردانو با ساختار دو لایه‌ای و سیستم حاکمیت غیرمتمرکز، به کاربران و توسعه‌دهندگان امکانات گسترده‌ای برای نوآوری و ایجاد کاربردهای جدید ارائه می‌دهد. در این مقاله با کاردانو، مزایا و معایب آن، چگونگی کارکرد و کاربرد آن آشنا خواهیم شد.
کاردانو چیست و چگونه کار می‌کند؟
کاردانو یک پلتفرم بلاکچین نسل سوم است. ارز دیجیتال بومی شبکه کاردانو ADA نام دارد که به افتخار آدا لاولیس، ریاضی‌دان برجسته و نخستین برنامه‌نویس کامپیوتر، نام‌گذاری شده است. کاردانو یک پلتفرم بلاکچین مبتنی بر الگوریتم اثبات سهام به نام Ouroboros است که به جای استخراج (مانند بیت‌کوین)، از اعتبارسنج‌ها (Stakers) برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این پلتفرم به دو لایه تقسیم شده است: لایه تسویه (CSL) که برای پردازش تراکنش‌ها و انتقال ارز ADA استفاده می‌شود و لایه محاسباتی (CCL) که برای اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به کار می‌رود.
ویژگی‌های مهم کاردانو
دو لایه‌ای بودن شبکه: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کاردانو ساختار دو لایه‌ای آن است. این ساختار به کاردانو امکان می‌دهد تا به طور جداگانه مقیاس‌پذیری و امنیت را مدیریت کند.
مقیاس‌پذیری: کاردانو با استفاده از ساختارRINA (Recursive Internetwork Architecture) قصد دارد تا شبکه‌ای ایجاد کند که بتواند تعداد بالایی از تراکنش‌ها را با هزینه پایین پردازش کند.
امنیت و مقاومت در برابر حملات: الگوریتم اوروبروس اثبات‌شده از نظر ریاضی امنیت بالایی دارد و از شبکه در برابر حملات مختلف مانند حملات ۵۱ درصدی محافظت می‌کند.
مدیریت و حاکمیت غیرمتمرکز: کاردانو بر اساس یک سیستم حاکمیت مبتنی بر جامعه توسعه داده شده است. صاحبان ADA می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های شبکه از طریق سیستم رأی‌گیری مشارکت کنند.
سازگاری با مقررات و پایداری: کاردانو به دنبال ایجاد پل‌هایی بین بلاکچین و مقررات دولتی است و سعی می‌کند پلتفرمی ایجاد کند که ضمن حفظ ویژگی‌های غیرمتمرکز، با قوانین جهانی هم‌ساز باشد.
مزایا و معایب کاردانو
کاردانو به عنوان یکی از پلتفرم‌های برجسته بلاکچین، مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
مزایای کاردانو
- الگوریتم اثبات سهام (PoS) کارآمد: کاردانو از الگوریتم اثبات سهام Ouroboros استفاده می‌کند که نسبت به الگوریتم اثبات کار (PoW) که در بیت‌کوین استفاده می‌شود، مصرف انرژی بسیار کمتری دارد. این ویژگی باعث افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه‌های شبکه می‌شود.
- ساختار دو لایه‌ای: کاردانو شبکه‌ای با دو لایه تسویه (CSL) و محاسباتی (CCL) ارائه می‌دهد که این معماری موجب افزایش امنیت، کارایی و انعطاف‌پذیری می‌شود. این لایه‌بندی باعث می‌شود تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند به صورت جداگانه مدیریت شوند.
- مقیاس‌پذیری بالا: کاردانو با استفاده از تکنیک‌های نوآورانه مانند Ouroboros Hydra به دنبال افزایش ظرفیت شبکه است تا بتواند تعداد بالایی از تراکنش‌ها را به صورت هم‌زمان و با هزینه پایین پردازش کند.
- امنیت بالا: کاردانو یکی از اولین بلاکچین‌هایی است که با استفاده از یک مدل علمی و ریاضی به طراحی الگوریتم اجماع خود پرداخته است.
- مدل توسعه علمی و مبتنی بر تحقیق: یکی از نقاط قوت اصلی کاردانو این است که هر ارتقاء و تغییر آن از طریق مقالات علمی بررسی می‌شود و توسط جامعه علمی تائید می‌گردد.
- پایداری و کاهش اثرات زیست‌محیطی: با توجه به اینکه کاردانو از PoS استفاده می‌کند، نسبت به شبکه‌هایی مثل بیت‌کوین که PoW را به کار می‌گیرند، مصرف انرژی کمتری دارد.
معایب کاردانو
- تاخیر در تکمیل پروژه: کاردانو به دلیل رویکرد علمی و دقیق خود، گاهی در توسعه و انتشار ویژگی‌های جدید نسبت به رقبا با تأخیر مواجه شده است. این رویکرد با وجود افزایش دقت و امنیت، باعث شده تا برخی ویژگی‌ها دیرتر از موعد به بازار عرضه شوند.
- پذیرش و استفاده محدود: با اینکه کاردانو یکی از پروژه‌های برجسته است، اما همچنان نسبت به بلاکچین‌هایی مثل اتریوم، در حوزه استفاده از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، پذیرش کمتری دارد.
- رقابت شدید: کاردانو در بازار پررقابتی قرار دارد. شبکه‌هایی مثل اتریوم، سولانا و پولکادات نیز بر روی مشکلات مشابهی کار می‌کنند و در برخی موارد سرعت توسعه و پذیرش آن‌ها بالاتر است.
- پیچیدگی برای توسعه‌دهندگان: زبان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند در کاردانو، یعنی Plutus، پیچیده‌تر از زبان‌های رایج دیگر مانند Solidity است. این مسئله می‌تواند برای برخی از توسعه‌دهندگان، به خصوص کسانی که تجربه کمتری در بلاکچین دارند، مانعی ایجاد کند.
- عدم کامل بودن تمام قابلیت‌ها: با وجود توسعه سریع، برخی از ویژگی‌ها و قابلیت‌های کاردانو هنوز در حال تکمیل هستند. به عنوان مثال، قابلیت کامل تعامل‌پذیری و مقیاس‌پذیری نهایی هنوز به طور کامل پیاده‌سازی نشده‌اند و نیاز به زمان بیشتری برای بهبود دارند.
کاربرد کاردانو
کاردانو به عنوان یک پلتفرم بلاکچین نسل سوم، دارای کاربردهای متنوعی است که هدف آن ایجاد راه‌حل‌هایی برای مشکلات موجود در حوزه‌های مختلف است. در ادامه، به کاربردهای اصلی کاردانو پرداخته می‌شود:
قراردادهای هوشمند (Smart Contracts):کاردانو امکان ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند. این قراردادها به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شوند و در زمینه‌های مختلف از جمله امور مالی، حقوقی و کسب‌وکار کاربرد دارند.
اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps): پلتفرم کاردانو بستری مناسب برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است که بر اساس بلاکچین عمل می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها به دلیل ویژگی‌های غیرمتمرکز بودن، از جمله حذف واسطه‌ها، امنیت بیشتر و شفافیت، در حوزه‌هایی مانند مالی (DeFi)، بازی‌های بلاکچینی، رأی‌گیری دیجیتال و بسیاری از حوزه‌های دیگر کاربرد دارند.
خدمات مالی (DeFi):کاردانو یکی از شبکه‌هایی است که برای ایجاد خدمات مالی (DeFi) طراحی شده است. از طریق این پلتفرم، می‌توان وام‌دهی، وام‌گیری، تبادل ارزهای دیجیتال، استیبل‌کوین‌ها و سایر خدمات مالی را به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به نهادهای مرکزی ارائه داد.
زنجیره تأمین (Supply Chain): کاردانو می‌تواند در مدیریت زنجیره تأمین برای ردیابی محصولات و تضمین اصالت و شفافیت آن‌ها استفاده شود. این فناوری به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا فرایندهای تولید و توزیع خود را بهبود بخشند و از تقلب و اشتباهات جلوگیری کنند.
