اتریوم، یکی از محبوبترین و پرکاربردترین پلتفرمهای بلاکچین، دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) را با ارائه یک اکوسیستم انعطافپذیر و غیرمتمرکز برای توسعه برنامههای مالی نوآورانه متحول کرده است. با رشد اتریوم و افزایش دیفای، این پلتفرم بلاکچین به خانه برخی از موفقترین پروژهها در فضای مالی تبدیل شده است، مانند یونیسوآپ، آوه و میکرDAO . این پروژهها به عنوان برخی از پیشگامان و تحولیترین تکنولوژیها در صنعت ارزهای دیجیتال و مالی شناخته میشوند.
هدف دیفای این است که خدمات مالی سنتی مانند قرض دادن، قرض گرفتن و تجارت را از طریق حذف واسطههایی مانند بانکها و کارگزاران غیرمتمرکز کند. قابلیت قراردادهای هوشمند اتریوم، این پلتفرم را به انتخابی ایدهآل برای ایجاد این برنامههای غیرمتمرکز (DApp) تبدیل کرده است و به کاربران این امکان را میدهد که به طیف وسیعی از محصولات مالی دسترسی پیدا کنند بدون نیاز به اقتدار متمرکز.
در این مقاله، به بررسی اتریوم و برخی از پروژههای دیفای برتر ساختهشده بر روی آن خواهیم پرداخت و عملکرد، مزایا و تأثیرات این پروژهها بر اکوسیستم بلاکچین را بررسی میکنیم. همچنین بهطور مختصر نحوه خرید و فروش اتریوم (ETH) در دیجیدلار، یک پلتفرم تبادل ارز دیجیتال، را توضیح خواهیم داد.
درک اتریوم و نقش آن در دیفای
اتریوم یک پلتفرم بلاکچین منبع باز است که به توسعهدهندگان این امکان را میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز (DApp) را با استفاده از قراردادهای هوشمند ایجاد کنند. اتریوم که در سال 2015 توسط ویتالیک بوترین معرفی شد، برای غلبه بر محدودیتهای بیتکوین طراحی شده بود و بهطور خاص بر روی امکان ایجاد موارد استفاده پیچیده و قابل برنامهریزی متمرکز است.
در هسته عملکرد اتریوم، قراردادهای هوشمند قرار دارند که قراردادهای خوداجرایی هستند و شرایط و اقدامات پیشنویسشده را بهطور مستقیم در کد قرار میدهند. این قراردادها بهطور خودکار زمانی که شرایط خاصی برقرار شد اجرا میشوند و نیازی به واسطهها ندارند. این قابلیت برای خودکارسازی تراکنشها و توافقات پیچیده مالی، اتریوم را به بنیاد اصلی پروژههای دیفای تبدیل کرده است.
قراردادهای هوشمند به توسعهدهندگان این امکان را میدهند که صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)، پروتکلهای قرضدهی، داراییهای مصنوعی، پلتفرمهای بیمه غیرمتمرکز و موارد دیگر را ایجاد کنند. پروژههای دیفای از بلاکچین اتریوم استفاده میکنند تا محصولات و خدمات مالی را ارائه دهند که خارج از موسسات مالی متمرکز سنتی عمل میکنند.
پروژههای دیفای برتر بر روی اتریوم
یونیسوآپ (Uniswap)
یونیسوآپ یکی از محبوبترین صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) روی بلاکچین اتریوم است که به کاربران این امکان را میدهد تا توکنهای ERC-20 را بهطور مستقیم از کیف پولهای خود بدون نیاز به واسطهها معامله کنند. یونیسوآپ از پروتکل بازار ساز خودکار (AMM) استفاده میکند، به این معنی که نقدینگی برای معاملات توسط کاربرانی که توکنهای خود را در استخرهای نقدینگی واریز میکنند، تأمین میشود. موفقیت یونیسوآپ به دلیل سهولت استفاده، پذیرش وسیع و تأثیر آن بر نقدینگی در دیفای است.
نحوه عملکرد یونیسوآپ:
- استخرهای نقدینگی: کاربران برای تأمین نقدینگی، ارزش مساوی از دو توکن مختلف مانند ETH و USDT را در یک استخر واریز میکنند. در ازای تأمین نقدینگی، کاربران درصدی از کارمزدهای معاملات ایجادشده در استخر را دریافت میکنند.
- مکانیزم معاملاتی: بهجای استفاده از دفتر سفارشات سنتی، یونیسوآپ از یک فرمول ریاضی (فرمول محصول ثابت) برای تعیین قیمت توکنها بر اساس عرضه و تقاضا در هر استخر نقدینگی استفاده میکند.
- غیرمتمرکز بودن: بهعنوان یک صرافی غیرمتمرکز، یونیسوآپ به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به اعتماد به یک نهاد متمرکز، توکنها را معامله کنند و از واسطهها بینیاز شوند.
آوه (Aave)
آوه یک پلتفرم قرضدهی و قرضگیری غیرمتمرکز است که بر روی اتریوم ساخته شده است. این پلتفرم به کاربران این امکان را میدهد که داراییهای خود را قرض دهند و از آنها بهره ببرند، در حالی که قرضگیرندگان میتوانند با وثیقه گذاشتن ارزهای دیجیتال خود، وام دریافت کنند. آوه از داراییهای مختلفی پشتیبانی میکند، از جمله استیبلکوینها، توکنهای ERC-20 و ارزهای دیجیتال دیگر. آوه با ارائه ویژگیهایی که پیش از این تنها در سیستمهای مالی سنتی وجود داشت، مانند نرخهای بهره قابل تنظیم و وامهای بدون وثیقه، قرضدهی غیرمتمرکز را متحول کرده است.
نحوه عملکرد آوه:
- قرضدهی و قرضگیری: قرضدهندگان میتوانند داراییهای خود را در استخرهای نقدینگی واریز کرده و از قرضگیرندگان بهره دریافت کنند. قرضگیرندگان نیز میتوانند با قرار دادن وثیقه به صورت کریپتو، وام دریافت کنند.
- نرخ بهره: آوه هم نرخ بهره ثابت و هم متغیر ارائه میدهد که بهطور الگوریتمی بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین میشود. این انعطافپذیری به کاربران این امکان را میدهد که کنترل بیشتری بر فعالیتهای قرضدهی و قرضگیری خود داشته باشند.
- وامهای لحظهای (Flash Loans): یکی از ویژگیهای برجسته آوه این است که به کاربران امکان دریافت وامهای لحظهای را میدهد، که وامهایی بدون نیاز به وثیقه هستند و باید در همان بلاک تراکنش بازپرداخت شوند. وامهای لحظهای بهویژه برای معاملات آربیتراژ و استراتژیهای دیفای استفاده میشوند.
میکرDAO (MakerDAO)
میکرDAO یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را میدهد که استیبلکوین DAI را در ازای وثیقهگذاری داراییها قرض کنند. DAI یک استیبلکوین است که به دلار آمریکا متصل است و ثبات آن از طریق یک سیستم حکومتی غیرمتمرکز که ارزش DAI را نزدیک به 1 دلار حفظ میکند، تضمین میشود. میکرDAO نقش کلیدی در اکوسیستم دیفای ایفا میکند و جایگزینی غیرمتمرکز برای خدمات قرضدهی سنتی فراهم میکند.
نحوه عملکرد میکرDAO
- پوزیشنهای بدهی وثیقهگذاریشده (CDP) : کاربران میتوانند ارز دیجیتال خود (مانند ETH) را در یک قرارداد هوشمند به نام پوزیشن بدهی وثیقهگذاریشده (CDP) قفل کنند. در ازای این کار، میتوانند DAI تولید کنند که میتوان از آن برای تجارت یا قرضدهی استفاده کرد.
- کارمزد ثبات: زمانی که کاربران DAI قرض میکنند، باید کارمزد ثبات را پرداخت کنند که نرخ بهرهای است که توسط فرآیند حکومتی میکرDAO تعیین میشود. این کارمزد به صورت توکن MKR (توکن حکومتی میکرDAO ) پرداخت میشود.
- مکانیزم تصفیه: اگر ارزش وثیقه به زیر آستانه خاصی برسد، CDP تصفیه میشود تا وام بازپرداخت شود و از این طریق عرضه DAI کاملاً وثیقهگذاری شده باقی میماند.
رویکرد غیرمتمرکز و الگوریتمی میکرDAO برای ایجاد یک استیبلکوین مانند DAI موجب رشد اکوسیستم دیفای شده است و به کاربران گزینهای پایدار و شفاف برای داراییهای مبتنی بر فیات ارائه میدهد.
کمپوند (Compound)
کمپوند یک پلتفرم دیگر برای قرضدهی و قرضگیری غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را میدهد که از داراییهای خود بهره ببرند یا وام دریافت کنند. کمپوند مشابه آوه است، اما به دلیل نرخهای بهره الگوریتمیاش شناخته شده است که بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تغییر میکنند.
یرن فایننس (Yearn Finance)
یرن فایننس یک پلتفرم بهینهسازی بازده غیرمتمرکز است که به کاربران کمک میکند تا بالاترین بازده را از داراییهای خود از طریق تخصیص خودکار آنها در پروتکلهای مختلف قرضدهی مانند آوه، کمپوند و دیگران به دست آورند. یرن از استراتژیهای خودکار برای به حداکثر رساندن بازده استفاده میکند.
سوشیسوآپ (SushiSwap)
سوشیسوآپ یک صرافی غیرمتمرکز و پروتکل AMM است که مشابه یونیسوآپ است. این پلتفرم با ارائه ویژگیهایی مانند استخراج بازده، استیکینگ و مشوقهای توکن حکومتی، محبوبیت پیدا کرده است.
سینتتیکس (Synthetix)
سینتتیکس یک پلتفرم غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را میدهد که داراییهای مصنوعی ایجاد و معامله کنند، که نسخههای بلاکچینی داراییهای دنیای واقعی مانند سهام، کالاها یا ارزهای فیات هستند. سینتتیکس به کاربران این امکان را میدهد که بدون نیاز به مالکیت داراییهای اصلی، به طیف وسیعی از کلاسهای دارایی دسترسی پیدا کنند.
مزایای دیفای بر روی اتریوم
- غیرمتمرکز بودن: پروتکلهای دیفای ساختهشده بر روی اتریوم نیاز به واسطهها را حذف کرده و به کاربران کنترل بیشتری بر داراییها و تصمیمات مالیشان میدهند.
- دسترسپذیری: پلتفرمهای دیفای برای هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد، باز هستند و این امکان را برای افرادی که ممکن است به خدمات بانکی سنتی دسترسی نداشته باشند، فراهم میکنند.
- شفافیت و امنیت: بلاکچین اتریوم تضمین میکند که تمام تراکنشها شفاف و امن هستند و محیطی بدون نیاز به اعتماد برای فعالیتهای مالی فراهم میآورد.
- بینزبانی بودن: پروژههای دیفای ساختهشده بر روی اتریوم بهراحتی میتوانند با یکدیگر ادغام شوند و به کاربران امکان دسترسی به طیف وسیعی از خدمات مالی در پلتفرمهای مختلف را میدهند.
ریسکهای دیفای
با وجود مزایای زیاد، شرکت در پروژههای دیفای نیز با ریسکهایی همراه است:
- آسیبپذیریهای قراردادهای هوشمند: اشکالات یا سوءاستفادههای موجود در قراردادهای هوشمند میتواند منجر به ضررهای مالی قابلتوجهی شود.
- ریسکهای بازار: داراییهای دیفای، اگرچه غیرمتمرکز هستند، هنوز تحت تأثیر نوسانات بازار و تغییرات تقاضا قرار دارند.
- عدم قطعیت مقررات: فضای مقرراتی برای دیفای هنوز در بسیاری از حوزهها مشخص نیست و مقررات آینده میتواند بر عملیات پروژههای دیفای تأثیر بگذارد.
خرید و فروش اتریوم در دیجیدلار
دیجیدلار یک پلتفرم تبادل ارز دیجیتال است که به کاربران این امکان را میدهد که اتریوم (ETH) را بهراحتی خرید و فروش کنند. برای خرید یا فروش اتریوم در دیجیدلار:
- ایجاد حساب: در پلتفرم دیجیدلار ثبتنام کرده و فرآیند تأیید هویت (KYC) را تکمیل کنید.
- واریز وجه: وجه محلی یا سایر ارزهای دیجیتال خود را به حساب دیجیدلار واریز کنید.
- خرید اتریوم: اتریوم (ETH) را از لیست ارزهای دیجیتال انتخاب کرده و مقدار موردنظر خود را برای خرید انتخاب کنید.
- فروش اتریوم: برای فروش اتریوم، تنها کافی است اتریوم را در حساب خود انتخاب کرده و مقدار فروش را تعیین کنید و سپس آن را به حساب بانکی یا کیف پول ارز دیجیتال دیگری منتقل کنید.
کلام آخر
اتریوم به قلب انقلاب مالی غیرمتمرکز تبدیل شده است و خانهای برای پروژههای نوآورانهای است که سیستم مالی سنتی را متحول میکنند. یونیسوآپ، آوه و میکرDAO تنها چند نمونه از نحوه تأثیرگذاری اتریوم در آینده مالی از طریق قرضدهی، قرضگیری و معاملات غیرمتمرکز هستند. این پروژهها نه تنها فرصتهای جدیدی برای کاربران فراهم کردهاند تا درآمد غیرفعال کسب کنند، بلکه نمایانگر یک تغییر بزرگ به سمت یک اکوسیستم مالی باز و دسترسپذیرتر هستند.
با ادامه تحول دیفای، اتریوم احتمالاً در خط مقدم نوآوریهای بلاکچینی باقی خواهد ماند. اما کاربران باید از ریسکهای موجود آگاه باشند و اقدامات لازم برای ایمنسازی سرمایهگذاریهای خود را انجام دهند. خواه شما بخواهید در دیفای شرکت کنید یا فقط اتریوم را در پلتفرمهایی مانند دیجیدلار خرید و فروش کنید، درک این اکوسیستم برای هدایت در دنیای سریع رشد مالی غیرمتمرکز ضروری است.